Giresun'un sahip çıkamadığı Kurtuluş Savaşı tanığı olan tarihi gemiye Ordulular sahip çıktı!

Tam 102 yıldır Giresun’un Eynesil ilçesinde, kıyıya yakın bir mesafede, denizin altında batık bir şekilde duran Rüsumat-4 gemisi; gün yüzüne çıkarılmayı beklerken, Ordululu'lardan hamle geldi.

Milli Mücadele döneminde Rusya ve Almanya’dan gelen yardımları Trabzon – Samsun hattı arasında taşıyan, aklınıza gelebilecek her türlü işi yapmış emektar bir gemi olan Rüsumat-4; 14 Ekim 1921 tarihinde, Eynesil'de düşman ateşiyle kullanılamaz hale getirilerek batırıldı. Bu tarihi gemi, Giresunluların yerine Ordulular yaptıkları açık hava müzesi ile sergiliyor.

RÜSUMAT-4 GEMİSİNİN TARİHİ

Öncelikle gemiye dair önemli bilgileri ve geminin başından geçenleri, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın yayınlamış olduğu metinler üzerinden; Giresun Üniversitesi Öğretim Görevlisi Mevlüt Kaya şöyle derledi:

“Rüsumat-4, çeşitli taşıma hizmetleri ve başarıyla yerine getirdiği görevler sonucunda pek çok kahramanlıklara imza atmış olan bir Osmanlı gemisiydi. Ortalama 30 metre boyunda ve 6 metre civarında bir genişliğe sahipti. İngiltere'de 1891 yılında inşa edilmişti ve balıkçı gemisi olarak kullanılıyordu. 1913 yılında Osmanlı Gümrük Dairesi gemiyi satın aldı. Birinci Dünya Savaşı yıllarında askerden teçhizata, kömürden gıdaya kadar çeşitli seyrüsefer görevlerinde bulunmuş, ayrıca kurtarma çalışmalarında da yer almıştı. Savaş bitiminde imzalanan 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mütarekesi'nden sonra (6 Kasım) Rüsumat Müdüriyeti ne devredilmişti. Sovyet Yardım Antlaşması'nın (24 Ağustos 1920) imzalanmasından sonra, Almanya ve Rusya'dan getirilen silah ve cephaneleri taşımada bazı gemilerle birlikte Rüsumat-4'e de ihtiyaç duyulmuştu. Nakliyat-ı Bahriye Komutanlığı'nın kurulduğu sırada Karadeniz sularında bulunan Rüsumat-4, Kurtuluş Savaşı'na katılmıştı. Bir balıkçı gemisinden dönüştürülmüş, 6 mil sürat yapabilen 85 tonluk gemi, mürettebatıyla birlikte büyük kahramanlıklara imza atmıştı. Rüsumat-4, 'Anadolu donanmasının ilk deniz nakliyatını yapmak şerefini kazanan iki gemiden biri' olmuştu…”

Rüsumat-4'ün Özellikleri

Ortalama 30 metre uzunluğunda ve 6 metre genişliğinde olan Rüsumat-4, 1891 yılında İngiltere'de bir balıkçı gemisi olarak inşa edildi. Ancak geminin kaderi, 1913 yılında Osmanlı Gümrük Dairesi tarafından satın alınmasıyla değişti.

Rüsumat-4, Birinci Dünya Savaşı sırasında askerlerden teçhizata, kömürden gıdaya kadar birçok farklı seyrüsefer görevini başarıyla yerine getirdi. Aynı zamanda kurtarma çalışmalarında da etkin bir rol oynadı. Savaşın sonlarına doğru, 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi imzalandıktan kısa bir süre sonra gemi, Rüsumat Müdüriyeti'ne devredildi.

Sovyet Yardım Antlaşması ve Rüsumat-4'ün Rolü

24 Ağustos 1920'de Sovyet Yardım Antlaşması'nın imzalanmasının ardından, Almanya ve Rusya'dan getirilen silah ve cephane taşımacılığında Rüsumat-4 gibi bazı gemilere ihtiyaç duyuldu. Bu kritik dönemde, Rüsumat-4, Nakliyat-ı Bahriye Komutanlığı'nın kurulduğu sırada Karadeniz sularında aktif görevde bulunuyordu.

Kurtuluş Savaşı'nda Rüsumat-4

Kurtuluş Savaşı sırasında Rüsumat-4, sadece bir balıkçı gemisi olmaktan çıkarak, 6 mil hıza ulaşabilen 85 tonluk bir savaş gemisine dönüştü. Mürettebatıyla birlikte pek çok kahramanlık hikayesine imza atan bu gemi, 'Anadolu donanmasının ilk deniz nakliyatını gerçekleştiren iki gemiden biri' olarak tarihe geçti.

Rüsumat-4'ün Hazin Sonu

Milli Mücadele döneminde Yunan donanmasının ağır bombardımanlarına maruz kalan Rüsumat-4, ilk bombardımanda batmış, ancak milli mücadele ruhuyla tekrar yüzdürülmüştür. Fakat ikinci bombardımanda bu defa kurtarılamayarak Eynesil açıklarında son kez batmıştır. Bugün Giresun'un Eynesil ilçesi kıyılarında, denizin dibinde yatan Rüsumat-4, tarihini yansıtan bir miras olarak orada durmaktadır.

Kaynak: Yıldız Haber